กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ

4.พัฒนาการของกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ

กองทุนสำรองเลี้ยงชีพได้มีพัฒนาการอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้มีความสอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจ และสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป ทั้งในด้านตัวบทกฎหมาย ข้อกำหนดต่าง ๆ จากทางกระทรวงการคลัง และขั้นตอนการดำเนินธุรกิจ ซึ่งพัฒนาการของกองทุนตั้งแต่ปี พ.ศ. 2527 จนถึงปัจจุบันนี้สามารถแบ่งได้เป็น 4 ระยะคือ

4.1 ระยะที่ 1 ช่วงก่อนปี พ.ศ 2527 การจัดสวัสดิการส่วนใหญ่ จะกระทำกันในรูปแบบของกองทุนบำเหน็จคือ กองทุนที่นายจ้างจ่ายเงินเข้ากองทุนเพียงฝ่ายเดียว ซึ่งมีทั้งที่นายจ้างกันเงินสำรองไว้ต่างหาก และแบบที่นายจ้างตั้งตัวเลขทางบัญชีไว้ โดยเป็นการจัดตั้งกองทุนบำเหน็จของบริษัทใหญ่ ๆ ที่มาเปิดสาขาในประเทศไทยซึ่งมีเพียงไม่กี่ราย ส่วนกองทุนสำรองเลี้ยงชีพที่ลูกจ้าง และนายจ้างร่วมกันจัดตั้งขึ้นยังมีอยู่ค่อนข้างน้อย

4.2 ระยะที่ 2 ช่วงปี พ.ศ. 2527-2530 เป็นช่วงที่แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 5 มีผลใช้บังคับ เพื่อให้สอดคล้องกับแผนพัฒนาฉบับดังกล่าว ภาครัฐบาลจำเป็นต้องส่งเสริมให้ห้างหุ้นส่วน หรือบริษัทจำกัดจัดตั้งกองทุนสำรองเลี้ยงชีพให้แก่พนักงาน เพื่อสร้างเงินออมในเชิงบังคับ และเป็นการสร้างสวัสดิการให้แก่พนักงาน ส่งผลให้กองทุนสำรองเลี้ยงชีพนี้ จะต้องปฏิบัติตามหลักเกณฑ์สำคัญ ๆ เช่น ต้องมีการจ่ายเงินสะสมของพนักงาน และเงินสมทบของนายจ้าง มีการกันเงินกองทุนนี้ออกจากบัญชีการเงินของบริษัทนายจ้างอย่างถูกต้อง และมีผู้บริหารกองทุนเป็นเอกเทศ เพื่อนำเงินในกองทุนไปหาผลประโยชน์ ในการคำนวณเงินได้เพื่อเสียภาษีทางนิติบุคคลและบุคคลธรรมดา

4.3 ระยะที่ 3 เป็นช่วงที่เศรษฐกิจของประเทศอยู่ในช่วงขยายตัว ในภาคอุตสาหกรรมผลผลิตมีการขยายตัวอย่างมาก เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคทั้งภายในประเทศและต่างประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านการส่งออกและด้านอสังหาริมทรัพย์ ส่งผลให้มีการจ้างงานเป็นจำนวนมาก มีปริมาณเงินหมุนเวียนภายในประเทศอย่างสม่ำเสมอ และบริษัทต่าง ๆ เริ่มเล็งเห็นประโยชน์ของการออม ในรูปของกองทุนสำรองเลี้ยงชีพกันมากขึ้น จึงได้มีการจัดตั้งกองทุนสำรองเลี้ยงชีพเพิ่มขึ้น

4.4 ระยะที่ 4 มีการเปลี่ยนแปลงและแก้ไขให้สอดคล้องกับความต้องการของนายจ้าง รวมทั้งเพื่อให้การบริหารกองทุนมีความยุติธรรมแก่ทั้งฝ่ายนายจ้างและลูกจ้าง ทำให้ผู้จัดการกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ เข้ามามีบทบาทในการจัดตั้งกองทุน และการบริหารกองทุนให้มีประสิทธิภาพ และได้รับผลประโยชน์มากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงการกำกับดูแลธุรกิจกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ จากสำนักงานเขตเศรษฐกิจการคลัง กระทรวงการคลัง มาอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์แล้วนั้น ถือว่าเป็นการสนับสนุนให้มีการจัดตั้งกองทุนเพิ่มขึ้นอย่างยิ่ง และบริษัทต่าง ๆ มีความมั่นใจว่าการบริหารเงินในกองทุนของตน ภายใต้การจัดการกองทุนโดยบริษัทจัดการที่มีมาตรฐาน และมีศักยภาพในด้านการลงทุนนั้น จะได้รับผลตอบแทนที่คุ้มค่า และไม่มีความเสี่ยงต่อการสูญเสียสินทรัพย์แต่อย่างใด

 

5.ประเภทของกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ

5.1 กองทุนเดี่ยวแบ่งเป็น 2 ลักษณะคือ

5.1.1 กองทุนที่มีบริษัทนายจ้างรายเดียว กองทุนลักษณะนี้เหมาะสมกับนายจ้างที่มีจำนวนลูกจ้างมากพอ ที่จะสามารถกำหนดนโยบายการลงทุนของตนเอง โดยไม่ต้องอิงกับนายจ้างอื่น มีอิสระในการกำหนด แก้ไข และเปลี่ยนแปลงแนวทางบริหารจัดการกองทุน โดยทั่วไปนายจ้างที่จัดตั้งกองทุนเดี่ยว จะมีขนาดกองทุนเกินกว่า 100 ล้านบาท

5.1.2 กองทุนที่มีบริษัทนายจ้างมากกว่า 1 ราย แต่เป็นกลุ่มของนายจ้างที่เป็นบริษัทในเครือเดียวกัน โดยมีรูปแบบบริหารจัดการกองทุนเหมือนกับกองทุนเดี่ยว

5.2 กองทุนร่วม เป็นกองทุนที่มีบริษัทนายจ้างหลายรายร่วมกัน จดทะเบียนจัดตั้งเป็น 1 กองทุน มีข้อจำกัดในการกำหนดและแก้ไขเปลี่ยนแปลงเกี่ยวกับชื่อกองทุน แผนการลงทุน รวมถึงข้อบังคับของกองทุน แต่สามารถกำหนดรายละเอียด หรือข้อกำหนดบางส่วนที่ใช้กับกองทุนเฉพาะส่วนของตนได้ เช่น เงื่อนไขการเข้าเป็นสมาชิกกองทุน อัตราเงินสะสม สมทบ หรือหลักเกณฑ์ในการได้รับเงินสมทบ และผลประโยชน์ของเงินสมทบจากนายจ้าง เมื่อสิ้นสุดสมาชิกภาพ เป็นต้น

 

6.แหล่งที่มาของเงินกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ

ประกอบด้วยเงินที่ลูกจ้างจ่ายเข้ากองทุนซึ่งเรียกว่าเงินสะสม และเงินที่นายจ้างนำส่งเข้ากองทุนซึ่งเรียกว่าเงินสมทบ ในอัตราร้อยละ 2 ถึง 15 ของค่าจ้าง ซึ่งนายจ้างต้องจ่ายสมทบไม่น้อยกว่าอัตราที่ลูกจ้างสะสม รวมทั้งเงินหรือทรัพย์สินอื่นที่มีผู้อุทิศให้ และผลประโยชน์จากเงินหรือทรัพย์สินดังกล่าว โดยทุกครั้งที่มีการจ่ายค่าจ้าง นายจ้างและลูกจ้างต้องนำส่งเงินเข้ากองทุน ในอัตราที่ไม่ต่ำกว่าอัตราที่กฎหมายกำหนดไว้ หรือเป็นไปตามอัตราที่กำหนดไว้ในข้อบังคับกองทุน

 

7.ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานของกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ

ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานของกองทุน อาจจำแนกได้ดังต่อไปนี้

7.1 ค่าธรรมเนียมการจัดการกองทุน โดยทั่วไปมักคำนวณเป็นอัตราร้อยละของมูลค่าทรัพย์สินสุทธิของกองทุน ซึ่งวิธีการคำนวณค่าใช้จ่ายดังกล่าว อาจกำหนดได้หลายวิธี กำหนดเป็นอัตราเดียวหรืออัตราค่าใช้จ่ายจะเปลี่ยนแปลงไปตามมูลค่าเงินกองทุนที่เพิ่มมากขึ้น หรือการคำนวณในอัตราที่เพิ่มขึ้นตามอัตราอ้างอิงที่กำหนด ซึ่งค่าใช้จ่ายในส่วนนี้มักจะหักจากกองทุน

7.2 ค่าธรรมเนียมผู้รับฝากทรัพย์สิน โดยทั่วไปมักคำนวณเป็นอัตราร้อยละของมูลค่าทรัพย์สินสุทธิของกองทุน ปัจจุบันผู้รับฝากทรัพย์สินอาจมีหน้าที่เพิ่มขึ้นอีกประการคือ การตรวจสอบและรับรองมูลค่าทรัพย์สินสุทธิของกองทุน ทำให้อาจมีการคิดค่าธรรมเนียมเพิ่มเติม ในจำนวนเงินคงที่ต่อเดือน หรือเพิ่มขึ้นอีกในลักษณะร้อยละของขนาดทรัพย์สินสุทธิของกองทุน ซึ่งค่าใช้จ่ายในส่วนนี้มักจะกองทุน

7.3 ค่าธรรมเนียมในการจัดทำระบบทะเบียนสมาชิก ค่าธรรมเนียมในส่วนนี้โดยส่วนใหญ่ จะคิดในอัตราที่แปรผันตามจำนวนสมาชิกที่เข้าร่วมในกองทุน เช่น อัตราที่ x บาทต่อคนต่อเดือน เป็นต้น

7.4 ค่าธรรมเนียมผู้สอบบัญชี โดยปกติอัตราค่าธรรมเนียมดังกล่าวนี้ มักจะขึ้นอยู่กับขนาดหรือมูลค่าเงินกองทุน และจำนวนสมาชิกที่อยู่ในกองทุน เช่น จำนวน x บาทต่อปี โดยสามารถหักจากกองทุนหรือนายจ้างเป็นผู้รับภาระก็ได้

7.5 ค่าธรรมเนียมในการชำระบัญชีของกองทุน ค่าใช้จ่ายส่วนนี้มักเกิดขึ้นเมื่อกองทุนยกเลิก โดยทั่วไปจะมีการกันสำรอง และประมาณค่าใช้จ่ายไว้ก่อนวันที่กองทุนเลิก โดยให้เป็นภาระของกองทุน เช่น ค่าใช้จ่ายในการจัดทำงบการเงิน ณ วันที่กองทุนยกเลิก ค่าใช้จ่ายผู้สอบบัญชี และค่าใช้จ่ายอื่น ๆ เป็นต้น

7.6 ค่าธรรมเนียมอื่น ๆ มี ค่าธรรมเนียมสำหรับการขายหรือซื้อหรือไถ่ถอนหลักทรัพย์ของกองทุน รวมถึงค่าธรรมเนียมการโอนหรือจดทะเบียนหลักทรัพย์ของกองทุน ค่าอากรแสตมป์ ค่าเช็ค ค่าธรรมเนียมและค่าใช้จ่ายในการจัดประชุมคณะกรรมการกองทุนและการจัดประชุมใหญ่ ค่าใช้จ่ายในการดำเนินกิจการต่าง ๆ ของกองทุน ค่าใช้จ่ายอื่นใดที่ระบุไว้ในสัญญาแต่งตั้งบริษัทจัดการ หรือที่กองทุนตกลงไว้กับคู่สัญญา